طراحی و نصب صاعقه گیر
سیستم صاعقه گیر ارتینگ یک سیستم بسیار مهم بوده که برای حفاظت از جان افراد و تجهیزات الکترونیکی بایدمورد توجه قرار گیرد.
محاسبات سیستم صاعقه گیر
محاسبات تکمیلی سیستم صاعقه گیر طبق استانداردهای مرتبط با نصب صاعقه گیر با توجه به شرایط ذیل صورت میگیرد:
- محل نصب
- جنس تجهیزات
- ارتفاع
- اندازه
- سایز کابل های مورد استفاده
سپس با توجه به محسبات انجام شده برای طراحی صاعقه گیر، قطعات و تجهیزات مورد نیاز تامین میگردد.
اجرای سیستم ارتینگ
- نصب دکل
- برقگیر
- کابل ها
- سیستم ارت
سیستم ارت صاعقه گیر پس از اجرا با استفاده از دستگاه ارت تستر، تست می شود که این مقدار مقاومت زمین باید در غالب استاندارد سیستم ارت صاعقه گیر باشد. حتما بخوانید: طراحی سیستم ارتینگ
اگر اجرای سیستم ارتینگ، غیر استاندارد باشد چه معایبی به همراه خواهد داشت؟
- در سیستم هایی که برق گیر استفاده شده است باعث می شود که سیستم برق گیر به درستی عمل نکند.
- باعث افزایش ولتاژ سیستم در اثر بروز اتصالی و افت ولتاژ بر اثر عدم تعادل بار می شود.
- جان کارکنان اعم از اپراتورها، تعمیرکارها و … در مقابل برق گرفتگی به خطر می افتد.
- عیب یابی سیستم در هنگام بروز خطا سخت تر انجام می شود.
- عدم وجود حفاظت الکتریکی تجهیزات
- امکان آتش سوزی در سیم بندی و کابل کشی سیستم ارتینگ و قطع ارتباط با زمین وجود دارد.
- موجب میشود که سیستم دیر عمل کند یا اصلا عمل نکند و این امر ممکن است باعث خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر شود.
مفهوم حروف اختصاری بكار رفته در سیستمهای توزیع نیرو به شرح زیر میباشد:
حرف اول از سمت چپ مشخص كننده نوع رابطه سیستم نیرو با زمین است،
- T: یك نقطه از سیستم مستقیما” به زمین وصل است (معمولا نقطه خنثی)
- I: قسمتهای برق دار سیستم نسبت به زمین عایق هند و با یك نقطه از سیستم از طریق امپدانسی به زمین وصل است. حروف دوم از سمت چپ مشخص كننده نوع رابطه بدنه های هادی تاسیسات با زمین است،
- T:بدنه های هادی از نظر الكتریكی بطور مستقیم و مستقل از اتصال زمین سیستم نیرو به زمین وصل اند.
- N:بدنه های هادی از نظر الكتریكی مستقیما”در نقطه زمین شده سیستم نیرو وصل میشوند. علاوه بر دو حرف اصلی تعین كننده نوع سیستم نیرو در مورد سیستم های TN برای مشخص كردن نحوه استفاده از هادیهای حفاظتی PE و خنثی N از حروف اضافی استفاده میشود.
- S: در سرتاسر سیستم بدنه های هادی از طریق یك هادی مجزاءPE به نقطه خنثی N در مبدا سیستم وصل اند.
- C: در سرتا سر سیستم بدنه های هادی به هادی مشترك حفاظتی خنثی PEN وصل اند .
در مواردی كه قسمتی از سیستم از مبداء تا نقطه تفكیك، هادی توام حفاظتی – خنثی PEN دارند و از ان به بعد دو هادی حفاظتی PE وخنثی N از هم جدا می شوند از هر دو حرف C و S استفاده خواهد شد به نحوی كه چنین سیستمی به صورت TN-C-S مشخص میشود.
سیستم نیروی نوع TN-S:
در این سیستم یك نقطه مستقیما” به زمین وصل شده و بدنه های هادی تاسیسات الكتریكی از طریق هادیهای حفاظتی(ارت) به ان نقطه وصل می گردند.در این سیستم هادی های خنثی و حفاظتی در تمام سیستم مجزاء میباشند یعنی نول و ارت مجزاء از هم هستند.
سیستم نیرو نوع TN-C-S:
در این سیستم هادی های خنثی(نول) و حفاظتی (ارت) در قسمتی از تاسیسات توام میباشند یعنی قسمتی از سیستم از مبداء تا نقطه تفكیك، هادی توام حفاظتی – خنثی PEN دارند و از ان به بعد دو هادی حفاظتی PE وخنثی N از هم جدا میشوند.
سیستم نیروی نوع TN-C:
در این سیستم هادی های خنثی(نول) و حفاظتی(ارت) در تمام سیستم توام میباشند وبه عنوان هادی PEN مشخص میگردند.
از سه گونه ای كه برای سیستم TN ذكر شد سیستم TN-C-S متداول ترین انهاست .
سیستم نیروی نوع TT:
در این سیستم یك نقطه مستقیما” به زمین وصل شده وبدنه های هادی تاسیسات الكتریكی مستقل از اتصال زمین سیستم، به زمین وصل میشوند ، در این سیستم شبكه و تاسیسات دارای دو زمین مجزا از یكدیگر می باشند، به طوری كه نقطه صفر ستاره ترانس مستقیما” به زمین وصل می شود (زمین الكتریكی) و یك سیم از ان برای استفاده صفر (نول) به خارج هدایت می گردد و بدنه دستگاه ها و وسایل الكتریكی به میل زمین دیگری (زمین حفاظتی ارت) وصل میشوند.
این سیستم جزء در موارد خاصی كه شرایط محلی برای استقرار ان مناسب باشد و یا وسایل حفاظتی مخصوص (كلیدهای جریان باقی مانده) بهره برداری از ان را ممكن كند، قابل استفاده نیست. در این سیستم ها استفاده از وسایل حفاظتی نوع جریان باقی مانده، وسایل حفاظتی نوع جریان تفاضلی و همچنین كلید FI ترجیح داشته و وسایل حفاظتی نوع ولتاژاتصالی نیز ممكن است مورد استفاده قرار گیرند.
سیستم نیروی نوع IT:
در این سیستم اتصال مستقیم بین هادیهای برق دارفاز با زمین وحتی سیم صفر نول با زمین وجود نداشته،اما بدنه های تاسیسات الكتریكی به زمین وصل میشوند با سیم حفاظتی(ارت) .سیم صفر ترانس یا نسبت به زمین كاملا” عایق است یا با یك مقاومت بزرگ و یا توسط برقگیر به زمین وصل میشود.
