دواپس چیست؟ راهنمای جامع ورود به دنیای DevOps
کلمه Devops ترکیبی از کلمه Development و Operation است. ترکیب عملیات و توسعه برای ارائه بهبود مستمر نرم‌افزار می‌تواند پیچیدگی را کاهش داده و خروجی برنامه را بهبود بخشد. با دپارتمان فناوری اطلاعات جهاد دانشگاهی صنعتی شریف همراه باشید تا با دواپس به زبان ساده و کاربردی آشنا شوید.
فهرست مطالب
DevOps چیست؟
ریشه‌های پیدایش DevOps
دواپس چگونه کار می‌کند؟
چرخه عمر DevOps
مزایای دواپس
چالش‌های DevOps
چگونه DevOps را پیاده‌سازی کنیم؟
چرا دواپس اهمیت دارد؟
رویکردها و شیوه‌های DevOps
بهترین روش‌های DevOps چیست؟
دواپس چگونه می‌تواند سازمان‌ها را متحول کند؟
DevOps چیست؟
DevOps ترکیبی از دو واژهٔ “Development” (توسعه) و “Operations” (عملیات) است که به مجموعه‌ای از شیوه‌ها، ابزارها و فلسفه‌های فرهنگی اشاره دارد. هدف DevOps بهبود همکاری و ارتباط بین تیم‌های توسعه نرم‌افزار و عملیات فناوری اطلاعات است تا فرآیند توسعه و تحویل نرم‌افزار با سرعت و کیفیت بالاتری انجام شود.
ریشه‌های پیدایش DevOps
پیش از ظهور DevOps، تیم‌های توسعه و عملیات به‌صورت جداگانه فعالیت می‌کردند که این جداسازی منجر به تاخیر در تحویل نرم‌افزار و کاهش کیفیت می‌شد. نیاز به بهبود همکاری بین این دو تیم و افزایش سرعت تحویل نرم‌افزار، منجر به پیدایش مفهومی به نام DevOps شد.
دواپس چگونه کار می‌کند؟
devOps با ادغام فرایندها و ابزارهای توسعه و عملیات، همکاری بین این دو تیم را تقویت می‌کند.ین رویکرد شامل خودکارسازی فرآیندها، نظارت مستمر و دریافت بازخوردهای مداوم است که به بهبود مستمر نرم‌افزار کمک می‌کند.
چرخه عمر DevOps چگونه است؟
- توسعه
- ادغام
- آزمایش
- بازخورد
- نظارت
- استقرار
- عملیات
توسعه
DevOps با استفاده از ارزش‌های اصلی چابک (Agile)، انتشار منظم و مکرر نرم‌افزار را تشویق می‌کند. روش استاندارد برای دستیابی به این هدف، خودکارسازی ادغام و استقرار کد است که به آن ادغام/استقرار مداوم یا (CI/CD) گفته می‌شود.
در طول توسعه، چه در مراحل پیش‌تولید و چه پس از آن، تیم‌ها از بازخوردها برای شناسایی مشکلات و فرضیه‌سازی راه‌حل‌ها استفاده می‌کنند.
پس از مرحله برنامه‌ریزی در چرخه عمر DevOps، کدنویسی و ایجاد دارایی‌ها با هدف پیشبرد تولید آغاز می‌شود. صرف‌نظر از زبان برنامه‌نویسی مورد استفاده، نگهداری کد با استفاده از ابزارهای مدیریت کد منبع از اولویت‌هاست.
ادغام
ادغام مداوم یک روش توسعه است که توسعه‌دهندگان را ملزم می‌کند چندین بار در روز کدهای خود را در یک مخزن مشترک ادغام کنند. هر تغییر یا شاخه جدید به صورت خودکار تأیید می‌شود که به تیم‌ها امکان می‌دهد مشکلات را زودهنگام شناسایی کرده و اطمینان حاصل کنند که شاخه اصلی کد همیشه قابل استفاده و آماده تولید است.
هدف نهایی ادغام مداوم، تحویل سریع‌تر و با کیفیت‌تر کد است. با تغییرات کوچک‌تر و مکرر همراه با خودکارسازی، تیم‌ها می‌توانند باگ‌ها را سریع‌تر پیدا کرده و رفع کنند و زمان صرف‌شده برای اعتبارسنجی و انتشار به‌روزرسانی‌ها را کاهش دهند.
آزمایش
تست مداوم همراه با ادغام مداوم است. DevOps به حذف هر چه بیشتر فرآیندهای دستی تمایل دارد. فرآیندهای دستی و تکراری بیشتر، زمان بیشتری هدر می‌دهند و احتمال خطاها را افزایش می‌دهند. هدف ابزارهای تست مداوم DevOps نه فقط شناسایی باگ‌ها، بلکه یافتن سریع آن‌ها است تا نیازی به رفع آن‌ها در مرحله تولید از طریق وصله یا رفع سریع نباشد که بسیار پیچیده‌تر و زمان‌برتر است.
بازخورد
بازخورد مداوم شامل ایجاد چرخه بازخورد برای جمع‌آوری دیدگاه‌ها درباره عملکرد نرم‌افزار از تیم داخلی و کاربران است. این بازخوردها به تیم DevOps کمک می‌کند تا مسیر توسعه محصول را بهبود بخشد.
استقرار
استقرار مداوم با ادغام مداوم همکاری می‌کند تا چرخه خودکارسازی را کامل کرده و مداخله انسانی در فرآیند استقرار را به حداقل یا صفر برساند. ابزارهای خودکار DevOps به‌روزرسانی‌های کد منبع را نظارت کرده و پس از گذراندن مراحل تست، به‌طور خودکار در محیط تولید مستقر می‌کنند.
نظارت
نظارت مداوم تضمین می‌کند که چرخه عمر DevOps به خوبی نگهداری می‌شود، با هدف نهایی ارائه یک تجربه کاربری عالی. به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار و استفاده از آن‌ها به‌دقت ردیابی می‌شوند و بینش‌های جمع‌آوری‌شده برای اطمینان از عملکرد صحیح نرم‌افزار استفاده می‌شوند.
در مرحله نظارت مداوم، تیم‌ها به‌دنبال شناسایی و رفع سریع خطاهای سیستم هستند. ردیابی خودکار خطاها در اینجا ضروری است. خودکارسازی‌ها همچنین می‌توانند دید بهتری نسبت به سایر حوزه‌ها مانند عملکرد کلی نرم‌افزار، رفتار کاربران، پایداری زیرساخت‌های توسعه و موارد دیگر فراهم کنند.
عملیات
عملیات مداوم با هدف به حداقل رساندن زمان خرابی و جلوگیری از وقفه‌های آزاردهنده برای کاربران انجام می‌شود. این مرحله از چرخه عمر DevOps بر بهینه‌سازی برنامه‌ها و محیط‌ها برای پایداری و عملکرد تمرکز دارد.
مزایای دواپس
استفاده از DevOps مزایای متعددی دارد، از جمله:
افزایش سرعت تحویل نرم‌افزار: تیم‌هایی که از دواپس استفاده می‌کنند، با خودکارسازی برخی از فرایندها، مرحله ساخت، تست و تحویل نرم‌افزار با سرعت بیشتری انجام شود.
بهبود کیفیت نرم‌افزار: نظارت مستمر و تست‌های مداوم به تیم‌ها کمک می‌کند تا با نظارت مداوم به شناسایی و رفع سریع‌تر اشکالات کمک می‌کند.
افزایش همکاری بین تیم‌ها: فرهنگ اصلی طراحی دواپس، ایجاد همکاری بین تیم‌های توسعه و عملیاتی است. ادغام تیم‌های توسعه و عملیات، با افزایش سرعت، باعث افزایش بهره‌وری فرایندها می‌شود.
چالش‌های DevOps
با وجود مزایای زیادی که دواپس دارد، پیاده‌سازی آن با چالش‌هایی نیز همراه است:
- مقاومت فرهنگی: برخی از افراد ممکن است نسبت به ایجاد تغییرات در روش‌ها و ساز و کار‌ها مقاومت داشته باشند و در ابتدا موافق تغییرات نباشند.
- پیچیدگی ابزارها: از آن‌جایی که دواپس یک تخصص پیچیده است، انتخاب و پیاده‌سازی ابزارهای مناسب
- آن نیاز به دانش و تجربه دارد.
- مدیریت امنیت: ایجاد امنیت در این سیستم فرآیندی است که نیازمند توجه و نظارت است.
چگونه DevOps را پیاده‌سازی کنیم؟
برای پیاده‌سازی DevOps می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
تغییر فرهنگ سازمانی: برای پیاده‌سازی دواپس لازم است که افراد تغییر شرایط را بپذیرند، از این جهت تشویق به همکاری و ارتباط بین تیم‌ها می‌تواند افراد را به استفاده از این ابزار هدایت کرد.
استفاده از ابزارهای خودکارسازی: پیاده‌سازی ابزارهایی برای خودکارسازی فرآیندها
نظارت و مشاهده‌پذیری: یجاد سیستم‌های نظارتی برای پایش عملکرد نرم‌افزار.
رویکردها و شیوه‌های DevOps
برخی از شیوه‌های متداول در DevOps عبارت‌اند از:
-
- یکپارچه‌سازی مداوم (CI): روشی که در آن تمام تغییرات کد به طور منظم در شاخه اصلی ادغام می‌شوند، هر تغییر به‌طور خودکار آزمایش می‌شود و فرآیند ساخت (Build) به طور خودکار آغاز می‌شود.
- تحویل مداوم (CD): تحویل مداوم همراه با ادغام مداوم کار می‌کند تا فرآیند تأمین زیرساخت و انتشار برنامه را به صورت خودکار انجام دهد. این دو فرآیند معمولاً با هم تحت عنوان CI/CD شناخته می‌شوند.
- شیفت به چپ (shift left): اصطلاحی که به معنای انتقال تست و امنیت به مراحل ابتدایی‌تر در فرآیند توسعه است. این کار می‌تواند سرعت توسعه را افزایش داده و همزمان کیفیت کد را بهبود بخشد.
- چابک (agile): توسعه چابک به معنای استفاده از رویکردهای تکراری، تدریجی و ناب برای ساده‌سازی و تسریع در تحویل پروژه‌ها است.
در دوره آموزشی مهندسی دواپس (DevOps Engineering)، دانشجویان با اصول پیاده‌سازی دواپس در سازمان ها آشنا خواهند شد و همچنین با یادگیری استفاده از ابزارهای اصلی این حوزه، با شیوه به کارگیری تکنولوژی های مختلف به منظور اجرای فرایندهای مختلف دواپس، آشنا خواهند شد.
دواپس چگونه می‌تواند سازمان‌ها را متحول کند؟
با پیاده‌سازی DevOps، سازمان‌ها می‌توانند:
افزایش سرعت پاسخ‌گویی به نیازهای بازار: همکاری تیم‌های عملیاتی و توسعه باعث تحویل سریع‌تر ویژگی‌های جدید خواهد شد.
بهبود کیفیت محصولات: با خودکار سازی فرایندها و نظارت دائم بر روی فرایند و کاهش اشکالات باعث افزایش کیفیت محصول و رضایت مشتریان می‌شود.
کاهش هزینه‌ها: خودکارسازی فرایندها منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
سخن آخر
DevOps رویکردی نوین در دنیای فناوری است که با ترکیب توسعه (Development) و عملیات (Operations)، تحولی اساسی در فرآیندهای نرم‌افزاری ایجاد کرده است. این رویکرد با تکیه بر خودکارسازی، یکپارچه‌سازی مداوم، تحویل سریع‌تر و بهبود کیفیت، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نرم‌افزارهای خود را با سرعت و دقت بیشتری توسعه و عرضه کنند.
در نهایت، DevOps تنها یک مجموعه ابزار یا فرآیند نیست، بلکه یک فرهنگ و رویکرد تحول‌آفرین است که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا در محیط‌های پویا و رقابتی امروزی، عملکرد بهتری داشته باشند و ارزش بیشتری برای کاربران و مشتریان خود ایجاد کنند.
