منابع انسانی داده محور چیست؟

منابع انسانی داده محور یک رویکرد جذاب در حوزه منابع انسانی است که با استفاده از داده‌ها و تجزیه و تحلیل آن‌ها به منظور تصمیم‌گیری هوشمندانه و بهبود فرآیندهای منابع انسانی، در حال جلب توجه است. این رویکرد به تیم‌های منابع انسانی این امکان را می‌دهد که الگوها، روندها، و ارتباطات مهم را تشخیص دهند و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده را اتخاذ کنند.

استفاده از داده‌های منابع انسانی می‌تواند به بهبود استراتژی‌های استخدام، بهبود برنامه‌های توسعه کارکنان، بهبود مدیریت عملکرد، و ترویج مشارکت کارکنان کمک کند. در این پست ، ما به کاربردها و اهمیت داده‌ها در ماژول‌های منابع انسانی می‌پردازیم و با یک مثال عملی شما را در مسیر تحلیل داده‌های منابع انسانی همراهی خواهیم کرد.

منابع انسانی داده محور چیست؟

منابع انسانی داده محور یا (Data driven HR) به معنای مدیریت منابع انسانی با استفاده از داده‌های دقیق و مبتنی بر شواهد برای بهبود عملکرد نیروی کار سازمان متمرکز است. این رویکرد شامل جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل، و بهره‌برداری از داده‌های منابع انسانی و تحلیل آن است. هدف اصلی این رویکرد بهبود تصمیم‌گیری‌ها و استراتژی‌های منابع انسانی به‌وسیله ارتقاء دقت و تاثیربخشی آنها با استفاده از داده‌هاست.

در منابع انسانی داده محور، از ابزارها و تکنیک‌های تجزیه و تحلیل داده برای شناسایی الگوها و روندها در داده‌های ماژول‌های مختلف منابع انسانی استفاده می‌شود. این ماژول‌ها شامل ماژول جذب و استخدام، آموزش و توسعه، جبران خدمات، مدیریت عملکرد، مدیریت تعهد، مدیریت استعداد، مدیریت انضباط، و ماژول‌های دیگر هستند که به سازمان‌ها در مدیریت منابع انسانی خود کمک می‌کنند.

به طور خلاصه منابع انسانی داده محور یا Data driven HR که برگرفته از People Analytics می باشد یک رویکرد استراتژیک است که به شرکت‌ها و سازمان‌ها کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده‌ها انجام دهند و از داده‌ها بهره‌برداری کنند تا به بهبود فرآیندهای منابع انسانی و بهبود عملکرد کارکنان بپردازند. این رویکرد از اهمیت بسیاری در افزایش بهره‌وری و ابتکارات منابع انسانی برخوردار است.

برنامه‌های منابع انسانی دیگر نیازی به استدلال (ناشر) ندارند بلکه باید مثل سایر رشته‌های مدیریتی به صورت داده محور تحلیلی شود.   کریس آرگریس، نظریه‌پرداز مدیریت و استاد مدرسه کسب و کار هاروارد

داده های منابع انسانی در سازمان ها

معمولاً در فرآیندهای اداری، سازمان‌ها و شرکت‌ها با حجم زیادی از داده‌های بی‌ساختار و غیر قابل تحلیل روبه‌رو هستند. این داده‌ها به صورت خام و بدون ساختار در دیتابیس‌ها یا صفحات گسترده مثل اکسل ذخیره می‌شوند و نیاز به سازماندهی و ساختارمند کردن دارند. سازمان‌دهی و ساختارمند کردن داده‌ها به معنای تمیز کردن فرمت داده و ایجاد ساختار و روابط بین داده‌هاست. بعد از این مراحل، داده‌های خام می‌توانند مورد مقایسه و تحلیل قرار گیرند و اطلاعات مفیدی ارائه دهند تا واحد منابع انسانی بتواند تصمیمات بهتری اتخاذ کند و با تحلیل الگوها و داده‌های پیشین به سوالات مهمی پاسخ دهد، مانند:

• آیا می‌توان الگویی برای رفتارهای ریزش کارکنان تشخیص داد و دلایل آن را تحلیل کرد؟
• چه مدت زمانی طول می‌کشد تا کارکنان جدید به سازمان متصل شوند؟
• چه میزان سرمایه‌گذاری لازم است تا به بهره‌وری بیشتری دست یابند؟
• میزان تعهد کارکنان به چه اندازه است؟
• کدام کارکنان احتمالاً در طی سال‌های آینده ترک خدمت می‌کنند؟
• آیا برنامه‌های آموزش و توسعه تأثیری بر عملکرد کارکنان دارند؟
• چقدر برنامه‌های آموزش و توسعه برای کارکنان موثر بوده‌اند؟

چطور باید داده های منابع انسانی را تجزیه و تحلیل کنیم؟

فرآیند تجزیه و تحلیل داده‌های منابع انسانی را می‌توان به چند مرحله کلیدی تقسیم کرد که در ادامه به بررسی هر یک از این مراحل می‌پردازیم. این مراحل عبارتند از:

• تمیز کردن داده‌ها: در این مرحله، داده‌های ناقص، نادرست یا بی‌ربط را شناسایی و رفع می‌کنیم. این شامل حذف داده‌های تکراری، پر کردن مقادیر گمشده یا اصلاح داده‌های نادرست می‌شود. این قدم بسیار مهم است زیرا داده‌های تمیز و دقیق اساس تمام تحلیل‌های بعدی است.
• تجزیه و تحلیل داده‌ها: پس از تمیز کردن داده‌ها، به تجزیه و تحلیل آنها می‌پردازیم. این مرحله شامل استفاده از تکنیک‌های تحلیل داده‌ای برای بررسی و تفسیر داده‌ها است. این تحلیل می‌تواند شامل آمار توصیفی، تجزیه و تحلیل روند، مقایسه گروه‌ها و استفاده از مدل‌های پیش‌بینی باشد.
• داستان‌سرایی با داده‌ها: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این فرآیند، توانایی ترجمه نتایج تحلیل به داستان‌های قابل درک برای مخاطبان است. این مرحله به ما امکان می‌دهد که بینش‌ها و کشفیات را به شکل داستانی جذاب و مؤثر به مخاطبان منتقل کنیم. این شامل تولید گزارش‌ها، ارائه‌ها و توصیف داستان‌هایی است که تصویری واضح از داده‌ها ارائه می‌دهند.
• ایجاد داشبوردهای داینامیک: در نهایت، با استفاده از ابزارهایی مانند Tableau، Power BI، یا lookerstudio، داشبوردهای داینامیک ایجاد می‌کنیم. این داشبوردها به کاربران امکان می‌دهند تا به طور مستقیم با داده‌ها تعامل داشته و بینش‌های لحظه‌ای را از داده‌های در حال تغییر به دست آورند.

برای تحلیل داده های منابع انسانی از چه نرم افزاری استفاده کنیم؟

برای تجزیه و تحلیل داده های منابع انسانی و تصمیم گیری داده محور لازم نیست تبدیل به یک دانشمند  یا مهندس داده شوید. اما باید درک خوبی از قابلیت‌های داده‌ها و نحوه‌ی استفاده از آن‌ها برای حل مشکلات داشته‌باشید. باید علوم داده را تا حد خوبی بشناسند و  مفهوم کار با داده را بلد باشند و مهمتر از همه تفکر تحلیلی را در خود تقویت کنید.

اکسل به عنوان یک ابزار رایج در سازمان‌ها، به کمک توابع و تکنیک‌های آماری و تحلیلی، به سادگی تجزیه و تحلیل داده‌های واحد منابع انسانی را فراهم می‌کند از مزایای استفاده از اکسل برای تجزیه و تحلیل داده‌های منابع انسانی می توان به موارد زیر اشاره کرد

• سهولت دراستفاده: به راحتی قابل استفاده و در دسترس برای بسیاری از متخصصان می‌باشد. افراد می‌توانند با آشنایی ابتدایی با اکسل و بدون نیاز به مهارت‌های برنامه‌نویسی، داده‌های HR را تحلیل کنند.
• تنوع ابزار‌ها و توابع: دارای تنوع بسیاری از توابع و ابزار‌ها برای تجزیه و تحلیل داده‌ها است. این ابزارها از توابع محاسباتی ساده تا توابع پیشرفته آماری و تحلیلی شامل مرتب‌سازی، فیلتر، جداول متقاطع، نمودارها و مدل‌های پیش‌بینی متنوعی استفاده می‌کنند.
• قابلیت نمایش بصری داده ها: امکان ایجاد نمودارها و نمایش گرافیکی داده‌های HR را داراست. این امکان به متخصصان امکان مطالعه و تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نمودارها و گرافیک‌ها را می‌دهد.
• انعطاف‌پذیری داده ها :این امکان را فراهم می‌کند تا متخصصان منابع انسانی به انعطاف‌پذیری در تحلیل داده‌ها دست یابند. می‌توان داده‌ها را به سادگی مرتب کرد، فیلتر کرد و به نحوی سفارشی تحلیل کرد که به نیازهای خاص سازمان مرتبط باشد.
• توسعه‌پذیری: اگرچه اکسل به تنهایی بسیار قدرتمند است، اما از آن به عنوان بخشی از یک فرآیند تجزیه و تحلیل بزرگتر نیز می‌توان استفاده کرد. می‌توان داده‌های تمیز‌شده و تحلیل شده را به سیستم‌ها و ابزارهای دیگر منتقل کرد.

جمع بندی

امروزه با گسترش استفاده از داده‌ها و هوش مصنوعی، مشاغل زیادی از جمله کارشناسان منابع انسانی نیاز دارند که همگام با تکنولوژی حرکت کنند و خود را با تغییرات هماهنگ کنند. به کارگیری رویکرد منابع انسانی داده‌محور می‌تواند به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود رضایت شغلی کارکنان منجر شود. در نهایت، داده‌ها به ما قدرت پیش‌بینی و شکل دادن به آینده‌ی سازمان‌ها را می‌دهند و منابع انسانی را به یک شریک استراتژیک در سازمان تبدیل می‌کنند. اگر شما هم علاقمند به یادگیری در این حوزه هستید می تواند در دوره مدیریت منابع انسانی داده محور جهاد دانشگاهی صنعتی شریف آموزش را یک پله بالاتر از تخصص تجربه کنید.