شاخصه های سبک های معماری اسلامی چیست؟
معماری اسلامی گونه ای از معماری است که متناسب با ایدئوژی اسلام شکل می گیرد. این سبک با پیدایش اسلام به تدریج رواج پیدا کرد و به شکل بناهایی مانند مسجد، قصر، آرامگاه، مدرسه و …مشاهده شد. معماری اسلامی نوعی معماری است که از قرن هفتم ایجاد شده است. در این سبک از رنگ های پر انرژی در کنار الگوهای متقارن استفاده می شود. از آنجایی که این طرح شامل فرهنگ اسلامی است، می تواند طیف وسیعی از سبک های مذهبی را نیز در بر گیرد. مسلمانان در نوع ساخت و سازهای خود علاوه بر زیبایی همواره بر این موضوع تاکید داشتند که نوع بنا به گونه ای باشد که در آن مجموع نیازهای روحی و مادی انسان در نظرگرفته شود.
این سنت معماری عمدتا در دو نوع مکان یافت می شود:
- کشورهای دارای اکثریت مسلمان مانند ایران، ترکیه و یا کشورهای عربی از جمله الجزایر، مصر و عراق
- سرزمین هایی مانند اسپانیا و پرتغال که در قرون وسطی توسط مسلمانان فتح شده اند.
عناصر مشترک سبک معماری اسلامی
در سبك معماری اسلامی عناصر و ويژگی‌هايی وجود دارد كه در سراسر جهان مشترک است. این عناصر عبارتند از:
مناره
مناره یک سازه گلدسته یا برج مانند با پنجره های کوچک و یک راه پله محصور است. مناره ها یکی از قدیمی ترین عناصر معماری اسلامی هستند و در کنار اکثر مساجد یافت می شوند. از قرن یازدهم برخی از مساجد به بیش از یک مناره مجهز شدند که نشان می دهد این مسجد توسط سلطان شیعه یا پیروان این مذهب ساخته شده است. است.
گنبد
مانند بسیاری از سبک های پیشگام معماری، معماران اسلامی گنبد را در طرح های خود گنجانده اند. گنبد یکی از مهم ترین عناصر در این نوع معماری به شمار می رود. مسجد الاقصی، از اولین بناهای اسلامی است که از این عنصر ساختمان سازی استفاده کرده است.
طاق
یکی دیگر از شاخصه های مشترک در سبک معماری اسلامی طاق است. طاق های اسلامی که هم در ورودی ها و هم در فضای داخلی مشهود است و به چهار سبک اصلی تقسیم می شوند:
- نوک تیز
- اوجی
- نعل اسبی
- چندگانه ( چند شکلی )
جزئیات تزئینی
آخرین عنصر مشترک سبک معماری اسلامی توجه به جزئیات تزیینی است. این رویکرد فاخر برای تزئینات که اغلب برای فضای داخلی اختصاص داده می شود، شامل کاشی هایی مانند جواهرات است که در موزاییک های هندسی، آجرکاری های طرح دار و تزئینات نگارگری نفیس قرار گرفته اند.
فضای باز
در این نوع معماری از باغ به عنوان فضای باز استفاده می شود. بیشتر ساختمان ها با باغ هایی احاطه شده اند که زیبایی ساختمان را دو چندان می کند.
مصالح ساختمانی در این معماری
در معماری اسلامی از خشت، آجر، سنگ، کاشی، شیشه و گچ استفاده می شود.
خشت
در معماری اسلامی به ویژه در ایران، بیشتر از خشت استفاده می شود. به طوری که در دوره اسلامی، اغلب بناها از خشت یا ترکیبی از آجر و خشت بوده است.
آجر
از آغاز اسلام تا دوره تیموریان بیشتر بناها با استفاده از آجر ساخته شده است. علاوه بر این در نمای بیرونی بنا نیز از آجر استفاده شده است. بیشتر گنبدها، مناره ها، ایوان ها و طاق ها با آجرهای مختلف زینت داده می شدند.
سنگ
در این معماری از سنگ هم در بدنه بنا و هم در تزئینات آن استفاده می شود. سنگ های مختلفی مانند سنگ مرمر، سنگ آهک و سنگ سیاه در ساخت کتیبه ها استفاده می شود و نقش های زیبایی ایجاد می کند.
چوب
علاوه بر در و پنجره، از چوب در ساخت تیرهای سقف، ستون و چهارچوب نیز استفاده می شود. معمولاً از چوب درختان سپیدار، گردو، کاج و چنار بیشترین استفاده را در معماری اسلامی داشته است.
شیشه
یکی از مصالح ساختمانی که در معماری اسلامی نقش بسیار پر رنگی داشته است شیشه است. شیشه های الوان با رنگ های شاد در اکثر آثار تاریخی به چشم می خورد. رنگ های چشم نواز این شیشه ها روح هر بیننده ای را تسخیر می کند. از این شیشه ها علاوه بر نوردهی بنا، در زیبایی شبستان ها و قاب های گنبد نیز استفاده می شد.
معرفی ۳ بنا که با سبک معماری اسلامی ساخته شده است
تاج محل در هند
یکی از بهترین معماری های اسلامی تاج محل هند است. این آرامگاه سومین و محبوب ترین همسر امپراتور مغول بود. امروزه تاج محل مشهورترین سازه در این نوع معماری است. این شاهکار مهندسی به دلیل ابعاد عظیم و به دلیل معماری برازنده و شاخصی که تلفیقی از معماری اسلامی، هندی و ایرانی است، مثال زدنی و معروف است.
مسجد جامع اصفهان
اصفهان شهری پر از گنجینه های سبک معماری اسلامی است و در دل این شهر یکی از بهترین نمونه های این نوع معماری، مسجد جامع اصفهان می درخشد. تاریخچه این مسجد به قرن هشتم میلادی باز می گردد.
قبه الصخره
قبه الصخره پس از مسجد الاقصی در بیت المقدس مهم ترین اثر معماری اسلامی است. عموم مردم این بنا و گنبد را با مسجد الاقصی اشتباه می گیرند. قبه الصخره قدیمی ترین بنای تاریخی مسلمانان و یکی از مشهورترین آنهاست. قبه الصخره از یک گنبد چوبی طلاکاری شده ساخته شده است که بر روی سازه ای هشت ضلعی نصب شده است.
در این مقاله میتوانید معروف ترین ساختمان های جهان را ببینید.
