رشته‌های دانشگاهی مرتبط با حوزه علم‌ داده در ایران

یکی از دغدغه‌های اصلی علاقه‌مندان به حوزه علم‌ داده شرکت در رشته های دانشگاهی مرتبط در مقطع کارشناسی ارشد با حوزه‌هایی مانند علم داده، داده‌کاوی و… هست. در ادامه برخی از برترین رشته‌های مرتبط با این حوزه را در دانشگاه‌های ایران مطرح خواهم کرد.

۱- علوم‌ داده:

گرایش علوم‌داده امسال در دانشگاه شهید بهشتی ذیل رشته ریاضی کاربردی با ظرفیت ۶ نفر ارائه گردیده است. در رشته علوم داده بیشتر تمرکز بر کاربردها و کارکردهای مفاهیم پایه‌ ریاضی و آمار در حوزه علم داده می‌باشد. ارائه این رشته و به طبع گسترش آن در سایر دانشگاه‌های مطرح کشور باعث گسترش حوزه علم داده در کشور خواهد شد.

۲- هوش مصنوعی:

یکی از بهترین رشته تحصیلی مرتبط با حوزه‌های علم داده، رشته هوش مصنوعی می‌باشد. از دروس مرتبط موجود در این رشته می‌توان به درس‌هایی مانند پردازش زبان طبیعی، هوش مصنوعی، هوش محاسباتی، یادگیری ماشین، شبکه های عصبی پیشرفته، پردازش تصویر و… اشاره کرد. البته اکثر دروس فوق تنها در دانشگا‌ه‌هایی مانند شریف و تهران ارائه خواهد شد و معمولا در سایر دانشگاه‌ها دانشجو حق انتخاب زیادی در انتخاب واحدهای تحصیلی نخواهد داشت.

۳- مدیریت فناوری اطلاعات:

یکی از رشته‌های جذابی که مرتبط با حوزه علم داده می‌باشد و به تازگی توجهات به آن بیشتر نیز گردیده است گرایش‌های هوشمندی کسب و کار و سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته رشته مدیریت فناوری اطلاعات است. این رشته به متخصصین حوزه علم داده که در حوزه مدیریت و مدیریت پروژه فعال هستند نیز پیشنهاد می شود. از دروس شاخص مرتبط این گرایش می توان به درس‌های داده‌کاوی و انبار داده، هوش تجاری، سیستم‌های تصمیم‌یار، مباحث پیشرفته در سیستم‌های اطلاعاتی، منطق فازی و هوش مصنوعی، تحلیل آماری و… اشاره کرد.

۴- مهندسی نرم افزار:

این رشته بیش از آنکه به حوزه علم داده نزدیک باشد به حوزه Big Data Developer نزدیک هست و علاقه‌مندان به حوزه کلان‌داده می توانند در مقطع ارشد در این رشته تحصیل نمایند. درس‌هایی مانند سیستم‌های توزیع شده، یادگیری ماشین، پایگاه داده پیشرفته، سیستم‌های تصمیم یار و… از برخی دروس این رشته هستند.

۵- مهندسی آینده پژوهی:

رشته مهندسی آینده پژوهی یکی از گرایش‌های رشته صنایع می‌باشد و با توجه به ظرفیت کم دانشگاه‌های ارائه دهنده این رشته معمولا قبولی در آن کمی دشوار هست. این رشته برای افرادی که به حوزه علم داده علاقه‌مند هستند و رشته کارشناسی مرتبط با رشته‌هایی علوم انسانی یا صنایع داشته‌اند توصیه می‌گردد. دروس شاخص مرتبط با حوزه علم داده این گرایش شامل درس‌های مدیریت داده کاوی، روش‌های پیش‌بینی، مبانی و روش‌های مدلسازی و… می‌باشد.

۶- رشته آمار:

آمار همواره یکی از پایه‌های اصلی حوزه‌هایی مانند داده‌کاوی و علم داده بوده است و برخی از پیشگامان حوزه علم داده نیز در این رشته ادامه تحصیل داده‌اند. اگر پایه ریاضی یا آمار قوی دارید این رشته می‌تواند برای شما مفید باشد. البته توصیه می گردد در حین تحصیل در این رشته در یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی R یا پایتون متخصص شوید.

۷- رشته علوم تصمیم و مهندسی دانش:

رشته علوم تصمیم و مهندسی دانش یک رشته منحصربه‌فرد، میان رشته‌ای در مجموعه مهندسی است. این رشته ارتباط تنگاتنگی با رشته هوش مصنوعی دارد و شاید بتوان آنرا شاخه‌ای از محاسبات نرم در هوش مصنوعی به حساب آورد و به همین دلیل در حوزه‌های علوم دانش، محاسبات نرم، علوم کامپیوتر(علوم رایانه)، مدیریت فناوری اطلاعات و مدیریت کارایی کسب و کار به خوبی قابل تعریف می‌باشد. از دروس این رشته می‌توان به درس‌های یادگیری ماشین، تصمیم‌گیری، داده‌ کاوی، متن‌ کاوی، شبکه‌های عصبی، احتمال و آمار فازی و… اشاره کرد.

در انتها قابل‌ذکر هست که برخی از متخصصین و پیشگامان حوزه علم داده در رشته‌های کاملاً غیر مرتبط مانند نجوم، اقتصاد و… تحصیل کرده‌اند و صرفاً تحصیل در رشته‌های مطروحه فوق نمی‌تواند موقعیت شما را در این فیلد کاری تضمین نماید. پشتکار، علاقه، تلاش و خیلی از المان‌های دیگر بیش از رشته تحصیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد.