بازار کار مدیریت و کنترل پروژه در ایران
نیاز به مدیریت پروژه امروزه در تمامی سازمان‌ها وشرکت‌ها، با توجه به پروژه‌های متنوعی که در جهت اهدافشان به وجود می‌آید غیرقابل انکار است، مهندسی مدیریت پروژه یکی از ضروری‌ترین اقدامات در اجرای پروژه‌های مختلف است و شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف جهت کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری اقدام به استخدام و بکارگیری کارشناسان برنامه ریزی و کنترل پروژه می‌کنند. همین امر باعث شده تا افراد زیادی به این حوزه جذب شوند و در جایگاه‌های متفاوت شغلی مشغول باشند، در این پست قصد داریم تا به بررسی بازار وشرایط کاری حوزه مدیریت پروژه بپردازیم پیشنهاد می‌شود تا آخر این پست با ما همراه باشید.
مدیریت پروژه چه کارهایی را انجام می‌دهد؟
قبل از اینکه در مورد بازار کار رشته مدیریت پروژه مطالبی را بیان کنیم، لازم است بگوییم که اصلاً چه کارهایی جزء وظایف این رشته است. باید توجه داشته باشید که یک مدیر پروژه باید با استفاده از منابعی که در اختیار دارد، پروژه را تکمیل کرده و به هدف نهایی خود برساند. حالا این هدف نهایی متناسب با هر پروژه‌ای متفاوت خواهد بود.
مهم‌ترین کاری که یک مدیر پروژه باید انجام دهد، برنامه‌ریزی دقیق و اصولی است. حالا هرچه این برنامه‌ریزی بهتر باشد، طبیعتاً بر روی روند کار هم تأثیر به سزایی می‌گذارد. برنامه‌ریزی کردن اصلاً کار ساده‌ای نیست و باید مهارت خاصی در این زمینه داشته باشید.
به‌طور معمول مدیران پروژه به صورت تمام وقت و منظم در محیط های اداری و دفاتر مدیریت پروژه کار می‌کنند. البته ممکن است در صورت نیاز در محل فیزیکی پروژه حضور داشته باشند همچنین ممکن است با توجه به موعد پروژه، مجبور به اضافه‌کاری یا حضور در ساعات کاری نامنظم باشند.
بازار کار مدیریت پروژه به چه مواردی بستگی دارد؟
برای پاسخ دادن به این سؤال باید در ابتدا بگوییم که اگر پروژه‌ای وجود نداشته باشد، مدیریتی هم در کار نخواهد بود. مثلاً اگر شخصی سفارش ساخت یک مجتمع تجاری را به شرکت یا سازمان شما ندهد، شما هم نمی‌توانید این کار را انجام بدهید. بنابراین اولین مؤلفه این رشته، وجود یک اقتصاد پویا و همچنین وجود پروژه‌های متعدد است.
طبیعتاً هرچه در یک شهر پروژه‌های مختلفی انجام شود، بازار کار شما هم به‌عنوان یک مدیر پروژه بهتر خواهد بود. البته در اینجا لازم میدانیم به این موضوع اشاره کنیم که یک پروژه هر کاری می‌تواند باشد. ساختن یک ساختمان چند طبقه، بازسازی ساختمان، طراحی یک سایت فروشگاهی، طراحی ک نرم‌افزار برای گوشی و… نمونه‌هایی از یک پروژه هستند.
حالا هرچقدر شهر شما بزرگ‌تر باشد، تعداد پروژه‌هایی که با آن روبه‌رو می‌شوید هم بیشتر خواهد بود. مثلاً در ایران تعداد پروژه‌هایی که در شهر تهران وجود دارند، بسیار بیشتر از شهرستانی مانند اصفهان است. درحالی‌که تعداد پروژه‌های اصفهان هم بوشهر بیشتر خواهد بود.
جایگاه های شغلی در رشته مدیریت پروژه
در زمینه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه هم اکنون فیلدهای کاری متفاوتی وجود دارد و افراد زیادی به صورت اختصاصی در این فیلدهای کاری مشغول به کار هستند.برخی از این فیلدها عبارت است از:
- کارشناس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
- کارشناس برنامه‌ریزی پروژه-Scheduling
- کارشناس کنترل پروژه – Reporting
- کارشناس کنترل هزینه پروژه و بودجه
- کارشناس ریسک پروژه
- کارشناس مدیریت تأخیرات و ادعای پروژه
- کارشناس مستندسازی و مدیریت دانش پروژه
- اسکرام مستر
- کارشناس دفتر فنی پروژه
معیارهای مهم در کار مدیریت پروژه
مطلب دیگری که باید در مورد بازار کار به آن توجه داشته باشید، مهارت و توانایی خودتان در مدیریت و تکمیل پروژه است. حالا هرچقدر مهارت و توانایی شما بیشتر باشد، طبیعتاً کارهای بیشتری هم به شما پیشنهاد خواهد شد. در ادامه لیستی از این مهارت‌های کاربردی و مهم آماده کرده‌ایم.
- ارتباط مؤثر
یک پروژه چندین نیروی کار دارد. حالا هرچقدر این پروژه بزرگ‌تر باشد، تعداد نیروهای کار هم افزایش پیدا می‌کند. یک مدیر پروژه باید با تمام آن‌ها ارتباط برقرار کرده و بتواند مراحل انجام کار را پیگیری کند.
- آشنایی با حوزه فعالیت خودش
مثلاً تصور کنید که شما در سمت مدیر پروژه طراحی یک سایت فعالیت می‌کنید. حالا برای این کار به یک نیروی کار نیاز دارید. اگر هیچ اطلاعاتی در زمینه طراحی سایت نداشته باشید، چطور می‌خواهید یک نیروی کار را استخدام کنید؟ اگر اطلاعی در این مورد نداشته باشید، چطور می‌توانید روند انجام کارها را پیگیری کنید؟ پیشنهاد می‌دهیم در هر حوزه‌ای که فعالیت می‌کنید، حتماً اطلاعاتی در مورد آن به دست آورید که اهمیت بسیار زیادی دارد.
- توانایی برنامه‌ریزی صحیح
انجام یک برنامه‌ریزی اصولی و صحیح اصلاً کار ساده‌ای نیست و تصور نکنی که همه آدم‌ها می‌توانند این کار را انجام بدهند. یک مدیر برای تکمیل پروژه باید توانایی بالایی در برنامه‌ریزی داشته باشد. حالا هرچقدر این توانایی بیشتر باشد، بازار کار هم برای او بهتر خواهد بود.
- مهارت کار با نرم‌افزارهای مدیریتی
این روزها وجود نرم‌افزارهای مختلف، باعث ساده‌تر شدن کارها شده است. اگر می‌خواهید در رشته مدیریت پروژه مشغول به کار شوید، پیشنهاد می‌دهیم که نرم‌افزارها مدیریتی هم آشنا شوید.
- توانایی مدیریت
مدیریت کردن اصلاً کار ساده‌ای نیست . مدیریت با رهبری تفاوت‌های بسیاری دارد و همین تفاوت‌ها هم باعث سختی کار شده است. سختی کار مدیریت پروژه آنجایی مشخص می‌شود که نیروهای تیم شما در هر پروژه ممکن است تغییر کنند. مثلاً اگر در زمینه ساختمان‌سازی فعالیت می‌کنید، کاشی‌کار، گچ کار و… در هر پروژه ممکن است با پروژه‌های قبلی متفاوت باشد.
- توانایی گزارش نوشتن
شاید در ابتدا با خواندن این تیتر تصور کنید که گزارش نوشتن کار ساده‌ای است و نیازی به مهارت خاصی ندارد، درصورتی‌که اصلاً این‌طور نیست . یادگرفتن گزارش نوشتن و به کار گرفتن این توانایی تأثیر بسیار زیادی بر روی بازار کار مدیریت پروژه دارد.
- مسئولیت‌پذیری
هیچ‌کدام از ما دوست نداریم که با شخصی بی‌مسئولیت کار کنیم. حالا باید خودمان هم مسئولیت‌پذیر باشیم تا بتوانید در بازار رقابتی امروز، حرفی برای گفتن داشته باشیم.
- آشنایی با زبان انگلیسی
این روزها برای انجام بسیاری از کارها به مهارت زبان انگلیسی نیاز خواهید داشت. پیشنهاد می‌دهیم که از همین ابتدا و شروع کار حرفه‌ای خودتان، فکری برای این موضوع کنید تا در ادامه با مشکل روبه‌رو نشوید.
- تجربه بالا
طبیعتاً هرچه تجربه شما در مدیریت و تکمیل پروژه بیشتر باشد، مهارت‌های گفته شده در بالا هم بیشتر خواهید داشت و پیشنهادهای شغلی شما هم بیشتر خواهد بود.
چگونه یک مدیر پروژه شویم؟
با توجه به معیارهای گفته شده در ادامه توضیح می‌دهیم گام‌های متداول برای تبدیل شدن به یک مدیر پروژه چیست و چه مسیری باید طی شود
- در دوره های آموزشی شرکت کنید و مدرک کسب کنید
با توجه به این موضوع که مدیریت و کنترل پروژه در دانشگاه ها به عنوان یک رشته دانشگاهی مجزا تعریف شده است اما افراد زیادی با داشتن مدرک کارشناسی در رشته های فنی و مهندسی به این حوزه جذب می شوند و با گذراندن دوره های آموزشی آزاد ،دانش و تجربه لازم را کسب کرده و وارد بازار کار می شوند.
فراگیران با شرکت در دوره جامع برنامه ریزی و کنترل پروژه جهاد دانشگاهی صنعتی شریف به تدریج با مباحث و اصول برنامه‌ریزی و کنترل پروژه از جمله: مباحث تئوری مورد نیاز دوره، نرم افزارهای Excel، MSP ، P6 آشنا می شوند همچنین برای ارتقای سطح دانش خود می توانند در دوره های مدیریت و کنترل پروژه کاربردی بر اساس استاندارد PMBOK 7th و مدیریت ادعا و آنالیز تاخیرات پروژه شرکت کنند.
- تجربه های مرتبط کسب کنید
تجربه کار در یک زمینه خاص برای مدیران پروژه ضروری است؛ حتی اگر در حوزه مدیریت پروژه نباشد. به‌عنوان مثال، یک مدیر بازاریابی که می‌خواهد فعالیت خود را در حوزه مدیریت پروژه آغاز کند، می‌تواند از تجربه خود در کمپین‌های بازاریابی استفاده کند.
- در آزمون های بین المللی شرکت کنید و مدارک بین المللی دریافت کنید
مدیران پروژه‌ای که از سازمانی مانند موسسه مدیریت پروژه (PMI) تائید صلاحیت می‌شوند، ثابت می‌کنند که مهارت‌های نرم و سخت لازم برای تبدیل‌شدن به یک مدیر پروژه حرفه‌ای را دارا هستند. اخذ گواهینامه همچنین، به مدیران پروژه امکان دسترسی به سمت مدیریت پروژه‌های سطح ارشد را نیز می‌دهد.
تبدیل شدن به یک مدیر پروژه با مدارک حرفه‌ای، می‌تواند مسیر شما را برای فرصت‌های شغلی و مشاغل با درآمد بالاتر هموارتر کند. موسسات آموزشی مختلفی وجود دارند که گواهینامه‌های مدیریت پروژه را با انواع تخصص‌ها ارائه می‌دهند. شناخته‌شده‌ترین مؤسسه در این حوزه، مؤسسه‌ی مدیریت پروژه (PMI) است، اما مؤسسه‌های دیگری نیز وجود دارد.
گواهینامه‌های مهم در حیطه‌ی مدیریت پروژه عبارتند از مدرک PMP یا مدیریت پروژه حرفه‌ای (Project Management Professional) و همچنین CPAM یا گواهینامه‌ی کارکنان تصدیق‌شده‌ی مدیریت پروژه (Certified Associate in Project Management).
- یک رزومه قوی بسازید و در لینکدین فعال باشید
مدیران پروژه باید برای مشاغل در زمینه‌هایی که دارای تخصص یا تجربه هستند، اقدام کند. آن‌ها باید متن نامه درخواست خود را متناسب با موقعیت‌های موجود تنظیم و رزومه خود را با تجربه و مهارت‌های مورد نیاز بروز کنند.
جمع‌بندی
در این پست به بررسی آینده شغلی و بازار کار رشته مدیریت پروژه در ایران پرداختیم. به شکلی که با معرفی این رشته به‌عنوان ، برخی از مهم‌ترین مهارت‌ها و توانایی های یک کارشناس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه را بیان نمودیم.
همچنین با نگاهی به شرح وظایف کارشناس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، مسیر شغلی مهندسی مدیریت پروژه را موردبررسی قرار دادیم. درنهایت به بررسی بازار کار و آینده شغلی در این حرفه و معرفی برخی از فرصت‌های کار و تحصیل در خارج از کشور پرداختیم. چنانچه از توانایی های خود برای مدیریت صحیح اجرای پروژه‌ها اطمینان دارید، می‌توانید آینده شغلی خود را با انتخاب این حرفه تضمین نمایید.
